Techniek en verwerking

Metselen | uitvoering gevel

Algemene verwerkingsrichtlijnen

Zodra de keuze voor de baksteen gemaakt is en in de voorbereiding het metselwerk uitgewerkt is kan de aannemer de bakstenen via een bouwmaterialenhandelaar inkopen. Bij afroep van de bakstenen zal de bouwmaterialenhandelaar met de Customer Service afdeling contact hebben voor afstemming van levering op de bouwplaats.
Deze algemene verwerkingsrichtlijnen gelden voor traditioneel gemetselde gevelstenen. Voor een aantal gevelsteenseries zijn specifieke verwerkingsrichtlijnen gemaakt. Deze vind je op de betreffende productpagina onder het kopje downloads. Deze verwerkingsrichtlijnen gelden uiteraard niet voor het droogstapelsysteem ClickBrick

Bestellen

Baksteen wordt gemaakt van natuurlijke grondstoffen. Enig kleurverschil tussen de verschillende productiecharges is niet uit te sluiten. Betrek bij voorkeur alle benodigde bakstenen uit dezelfde productiecharge. Bij grotere bouwprojecten zullen de bakstenen uit verschillende productiecharges worden geleverd. Bij genuanceerde bakstenen dienen een voldoende aantal baksteenpakketten van de voorgaande en de opvolgende productiecharge gemengd te worden geopperd.

Opstartgesprek

Wienerberger biedt voor grote projecten een opstartgesprek op de bouwplaats. Hierbij komen alle specifieke kenmerken van het metselwerk aan bod. De wijze van metselen, dilataties, verankering en metselwerkondersteuningen, de mortel in samenwerking met de mortelleverancier zijn onderdelen van het gesprek.

Proefmuur

Een proefmuur als referentie voor het te maken metselwerk is bij grote projecten aan te bevelen en soms een vereiste die door de klant wordt gesteld. Hiervoor dienen de bakstenen geleverd te worden uit de productie die geleverd gaat worden.

Proefmuur van gevoegde gevelbakstenen

In ontvangst nemen

Baksteenpakketten op een schone, droge en vlakke ondergrond zoals steigerdelen

Bij levering op de bouwplaats is het van belang dat de bakstenen die geleverd worden voldoen aan de kleur, vorm, oppervlaktegeaardheid en beschadigingen in overeenstemming met de bakstenen in de proefmuur of leveringsmonster en hetgeen op de DoP vermeld staat.

Beoordeel de vochtigheid van de metselbakstenen. Deze dienen winddroog te zijn. Winddroog betekent dat de kern van de baksteen vocht bevat en de randen droog zijn.

Zorg ervoor dat de steenpakketten op een schone, droge en vlakke ondergrond staan (bijvoorbeeld op steigerdelen), zodat de bakstenen stabiel staan.

Bij het lossen van de pallets is het advies om de verpakkingsfolie open te snijden aan de niet-regenzijde op de lange zijden. Om de folie niet volledig te verwijderen adviseren wij een omgekeerde V in de folie te snijden. Dek de pallets verder zoveel als mogelijk af om inwatering en vervuiling te voorkomen. Zorg voor een goede beluchting van de pakketten.

Opper de bakstenen minimaal 1 dag voor het metselen op de steiger en dek de bakstenen af.

Opperen

We geven graag aanbevelingen voor het opperen van bakstenen. De lichamelijke belasting van de opperman en de metselaar wordt zo beperkt. Ook hier wordt geadviseerd een aantal aandachtspunten in acht te nemen.

Opper bakstenen zo min mogelijk met de hand maar mechanisch. Houdt hierbij de grenswaarden als opgenomen in tabel 1 van het A-blad in acht.

Voor het transport van de bakstenen wordt er veelal gebruik gemaakt van een hulotang om de pakketten te kunnen transporteren en op steiger te plaatsen. Voor vragen over de opbouw en zetting van de pallets kunt u onze Customer Service afdeling benaderen.

Het gemengd opperen uit meerdere pakketten (minimaal 3 pallets) bij niet-gemixte producten is noodzakelijk om ongewenste lichte kleurwisselingen tegen te gaan. Kleurnuanceringen zijn inherent aan grofkeramische producten. Daarbij dienen de pallets diagonaal afgetast te worden. Volg daarbij de adviezen van de betreffende productielocatie van Wienerberger.

Opperen | verwerking gevel
Mechanisch opperen van bakstenen middels een huloklem

Verwerkingsmethodieken

Algemeen

De werkzaamheden voor het metselwerk van het uitvoerende metselbedrijf dienen bij voorkeur te vallen onder het KOMO procescertificaat BRL 2826-01.

Alle gevelbaksteenproducten uit het Wienerberger assortiment zijn KOMO gecertificeerd waarbij de BRL 1007 ‘Metselbaksteen’ te hanteren is.

Zodra de bakstenen geopperd zijn en de profielen gesteld, zijn er ook bij het vermetselen van de bakstenen een aantal punten die de aandacht verdienen om tot kwalitatief hoogwaardig metselwerk te komen.

Doorstrijken

Wanneer het metselwerk met de doorstrijktechniek wordt uitgevoerd is 'vol en zat' metselen een vereiste. De metselaar verzorgt de afwerking van de voegen door de metselmortel af te werken met een speciale voegroller. Met deze voegroller worden de voegen op een constante diepte afgewerkt. Bij doorstrijken ontstaat altijd een terugliggende voeg. De kwaliteit van doorgestreken metselwerk is hoger dan de traditionele wijze met voegwerk. Doorstrijkmortels zijn speciaal in samenstelling en zijn in kleur leverbaar.

Houdt bij doorstrijken rekening met kleurverschil dat kan ontstaan door wisselende weersomstandigheden. Zorg voor beschermende maatregelen om dit te voorkomen.

Doorstrijken speelsbont | Veghel

Metselen en voegen

Bij de verwerkingstechniek metselen en voegen is het van belang de specie na het metselen zo diep uit te krabben dat de voegdiepte gelijk is aan de gemiddelde lint- en stootvoegdikte (vierkante doorsnede)

Borstel vervolgens het uitgekrabde metselwerk uit met een harde bezem. De specie moet iets aangedroogd zijn om ‘smetvegen’ te voorkomen.

Houdt rekening met de zichtzijde van een baksteen en de eventueel daarbij behorende adviezen. De eventueel bezande zijde dient naar boven vermetseld te worden. Vermetsel bakstenen met een frog (dit is een uitholling op de platte, bezande zijde), met de frog naar boven.

Dilataties

Om scheurvorming in het metselwerk te voorkomen wordt een dilatatieadvies aanbevolen.
Hiervoor is de norm NEN-EN 1996-2 en de CUR aanbeveling 82 te raadplegen.

Voer dilataties altijd zorgvuldig uit. Onder een verticale dilatatievoeg verstaan we een al dan niet met rotbestendig compressieband gevulde, verticale voeg van 5 mm over de volledige muurdikte van het metselwerk. Let op: een knipvoeg (voegbreedte 0 mm) geldt niet als dilatatievoeg. Onder een horizontale dilatatievoeg (ter plaatse van een metselwerkondersteuning) verstaan we een met kit op rugvulling gevulde voeg van 10 mm breed over de volledige muurdikte van het metselwerk.

Voor verdere informatie over dilataties is er een algemeen advies dilataties. Houd open dilatatievoegen altijd vrij van metselspecie.

Dilataties in metselwerk

Open stootvoegen

Het aanbrengen van open stootvoegen voor ventilatie is door de toenemende isolatiewaarde in de spouw minder noodzakelijk. Open stootvoegen zijn verder nog wel noodzakelijk voor afvoer van (zak)water boven horizontale muurbeëindigingen zoals fundering, kozijnen, lateien e.d.

Voor een goede ontwatering van vocht dat achter het buitenspouwblad kan komen, moet ter plaatse van de aansluiting om de 2 strekken een stootvoeg worden open gelaten. Vanuit het Bouwbesluit wordt geëist dat de open stootvoeg niet breder is dan 10mm. Zodra de voegen breder zijn dienen er stootvoegroosters te worden toegepast.

Verwerken van bakstenen met traditioneel metselwerk en plaatsen van waterkering in stootvoeg

Verdere aandachtspunten tijdens verwerking

Besteed aandacht aan de vochtigheid van metselbaksteen op het moment van verwerken. Te droge of te natte stenen hebben een slechte verwerkbaarheid tot gevolg.

Volg bij gebruik van prefab metselmortel het advies van de metselmortelproducent met betrekking tot de voorwaarden voor de verwerking van de metselspecie en de metselbaksteen.

Houd tijdens het metselen de luchtspouw vrij van gemorste specie en stukken steen. Deze kunnen namelijk vochtbruggen veroorzaken. Voorkom het ontstaan van metselspeciebaarden aan de luchtspouwzijde zoveel mogelijk. Let daarbij ook op andere uitstekende onderdelen, zoals gehakte bakstenen. De effectieve luchtspouw moet overal minimaal 20 mm zijn.

Breng spouwankers aan in de volledig aangebrachte metselspecie van de lintvoeg. Doe dit zodanig dat na het vlijen van de volgende laag stenen de ankers in het midden van de lintvoeg zitten. Via spouwankers mag geen vochttransport naar het binnenspouwblad mogelijk zijn.

Veranker kozijnen nooit aan het buitenspouwblad.

Als er lintvoegwapening geadviseerd wordt in het metselwerk is het van belang de richtlijnen van de producent van de wapening op te volgen.

Voorzorgsmaatregelen vervuiling baksteen tijdens metselen

Vermijd het smetten van metselspecie op de bakstenen. Mochten er toch smetten op het metselwerk komen, verwijder deze dan vóór het voegen. Op geglazuurde baksteen smetvlekken direct verwijderen. De etsende werking van kalkhydraat zorgt namelijk voor doffe plekken op het geglazuurde baksteenoppervlak.

Voorkom het vervuilen van het metselwerk. Om metselwerk te beschermen tegen opspattend water van de steiger verdient het aanbeveling het eerste steigerdeel bij de gevel om te klappen. Werk bij voorkeur niet met het enkelsteigersysteem.

Voorkom dat metselwerk overdadig en plaatselijk nat wordt. Ongelijkmatige vochtbelasting veroorzaakt kleurverschil in het metselwerk. Zorg tijdig voor regenafvoer van de gevel. Metsel niet bij regen.

Door het verse metselwerk minimaal 48 uur te beschermen tegen uitdroging en inwatering voorkom je uitslag, cementsluier en hechtingsverlies.

Werk bij voorkeur met een steiger met gaasdoek en kap. Of gebruik in ieder geval een lichtgewicht kunststof afdekprofiel (zoals het UA afdekprofiel van Ubbink). Zie ook de KNB-publicatie ‘Oorzaken en preventie van witte uitslag’.

Metselen | uitvoering gevel

Gebruik bij voorkeur geen zoutzuur om uitslag te verwijderen. Afhankelijk van het type baksteen mag u bepaalde reinigingsmiddelen niet gebruiken. Raadpleeg hiervoor de afdeling Bouwtechniek & Services van Wienerberger.

Neem beschermende maatregelen bij luchttemperaturen lager dan 0 ºC. Volg bij het gebruik van prefab metselmortel in dat geval de aanwijzingen van de metselmortelproducent op. Voorkom dat betonspeciewater over gereed schoonmetselwerk kan lekken. Deze vervuiling is achteraf nauwelijks meer te reinigen.

Voor een aantal sorteringen bestaan er seperate verwerkingsadviezen. Deze vind je op de betreffende productpagina bij downloads. 

Gerelateerde artikelen

Horizontale en verticale dilataties

Metselwerk gevels zijn onderhevig aan vervormingen in zowel horizontale als verticale richting. Er wordt daarom onderscheid gemaakt in verticale en horizontale dilataties.

Opperen

Het zogenaamd opperen van de bakstenen op de bouwplaats gebeurt veelal mechanisch.

Spouwmuur

De Nederlandse bouwtraditie kent het gebruik van de spouwmuurconstructie,  samengesteld uit een binnenmuur, isolatie, luchtspouw en buitenmuur.

Dilataties in metselwerk

Meer informatie over algemene verwerkingsrichtlijnen?

Neem contact op met onze technische specialisten gevel.