IVOORKLEURIGE PIJPENKOPPEN

Op tafel liggen materialenmonsters: een stuk travertin, een wit gestuct plankje en een ivoorkleurige geglazuurde baksteen. ‘Al gauw kwam de discussie over de kleur van de materialen, ook aangegeven door de Commissie Welstand en Monumenten. Die vonden het allemaal wel heel erg wit. Ze zagen ook de praktische nadelen en stelden een verfijning van het palet voor. Dat gaf ons natuurlijk meer ruimte om materialen, texturen en kleuren te kiezen’, vertelt Pols.

‘We zijn er maar eens voor gaan zitten, Hans Kollhoff en ik. Hier, aan deze tafel. We hebben de verschillende opties laten passeren, materiaalstudies gedaan. Hans kwam met het idee van Berliner Pfeifenköpfe: ivoorwitte geglazuurde stenen die je veel ziet in Berlijnse binnenhoven van rond 1900. De naam verwijst naar ivoorkleurige pijpenkoppen, die in die tijd veel werden gebruikt.

’In Berlijn zijn deze stenen vooral gebruikt om zoveel mogelijk licht te vangen in de donkere hoven. Met wat ruwe stenen, het glazuur vaak in een craquelé, hebben de wanden een bijna industriële uitstraling. ‘We vonden het wel een mooie referentie’, herinnert Pols zich. ‘Functioneel, industrieel: mooi passend bij de zachtgele bakstenen van de woongebouwen van Berlage vlakbij het Zuidblok en de architectuur van Wils. Het idee werd door iedereen in het team omarmd.’

ABSTRACT EN MASSIEF

Toen begon de zoektocht naar de juiste steen. Al snel werd gekozen voor een standaard formaat. En voor witte klei in een vormbakuitvoering met een bezande oppervlakte. Voor het glazuur zijn door Wienerberger verschillende monsters gemaakt om de kleur en glansgraad te bepalen: uiteindelijk werd gekozen voor monster 21, nu pontificaal op de tafel. ‘Omdat de glazuurbaksteen volgens het zogenaamde tweebrandsysteem wordt geproduceerd, is het een kostbaar bouwmateriaal. Ik heb nog nooit met zo’n dure steen gewerkt!’, lacht Pols. Een glanzende, witte baksteen met een witte scherf: het bleek precies wat de architecten én de monumentencommissie voor ogen hadden.

Met de keuze voor de steen was het nog niet klaar: ook het metselwerkverband, de voegbreedte en voegkleur zijn onderwerp van studie geweest. ‘Je wilt natuurlijk dat het een egaal vlak wordt, dat het een abstract en massief blok wordt’, aldus de architect. ‘Ook de wijze waarop de kozijnen in de gevels zijn geplaatst draagt daar aan bij. We hebben echt gezocht naar een contrast. Alle kozijnen zijn hetzelfde: we hebben het palet beperkt willen houden.’